En tepede bir güneş şekli ve onu çevreleyen güneş ışıkları vardır.
Güneş şeklinin ortasında armanın ait olduğu dönemin hükümdarlarının
tuğrası yer almakta. Onun altındaki yukarıya açık hilalin üzerinde
Arapça Osmanlı devletinin hükümdarı olan han, Allahın Muaffak kılması
ve yardımına dayanır ve öylece hüküm sürer anlamına gelen bir söz
yazılı.
Onun altında, armanın tam göbeğine gelecek şekilde aynalıklı kalkan
motifi var. Bu kalkanın çevresinde yıldızlar bulunuyor. Bu yıldızların
sayısı çok zaman 12 adet ile sınırlandırılmış olup 12 burcu temsil
eder. Böylece Osmanlı, kâinatın merkezine yerleştirilmiş olur.
Kalkanın hemen üzerinde de devletin kurucusu Osman Gaziyi temsil
eden bir sorguç vardır ki Osmanlıların köklerine ne kadar bağlı
olduğunu anlatır.
Kalkanın sağ yanında Osmanlı sancağı yer alır. Renkli armalarla
kırmızı ile gösterilir. Onun karşısında ise hilafet sancağı bulunur.
Hilafet sancağının rengi aslında siyah iken, arma üzerinde hemen daima
yeşil renkte gösterilmiş ve bazen üzerinde üç hilal kondurulmuştur.
Merkezdeki kalkandan Osmanlı sancağı yönüne doğru uzanan şekiller ise şöyle sıralanmaktadır:
Sancağın üzerinde bir ok var. Sancak alemini altında baltacıklar
ocağının kullandığı tek taraflı bir çift yüzlü teberler (balta)
bulunur. Sonra mızrak ve altında el sperlikli tören kılıcı vardır.
Sonra ağızdan dolma bir top ve altında savaş kılıcı yer alır. Hemen
altında bozdoğan (gürz) görülür. Top ile bozdoğanı sancaktan ayıran
boynuzdan yapılan boru ise savaş ilanını ve sonra da mehterhaneyi
temsil eder.
Armanın sol yanında, yani hilafet sancağı yönünde uzanan semboller yine yukarıdan aşağıya şöyle sıralanırlar:
Sancak aleminin altında süngü takılmış bir tüfek, altında tek yüzlü
teber (balta), sonra toplu tabanca ve topuz başlı asa mevcuttur. Asanın
şeşper (savaş araçlarından altı dilimli topuz) topuzu kenarına asılı
olan terazi adaleti temsil eder. Terazinin kitap şekilleri üzerine
oturtulmuş olup bu kitaplardan üstteki Kuran-ı Kerim, alttaki ise diğer
hukuk metinleri yerine geçen kanun kitabıdır.
Hilafet sancağının altındaki çiçek şekilleri Osmanlının estetik
yönünü gösterir. Buket arasında ki güller hilafet sancağı üzerinde
manevi ilhamlar sebebiyle bulundurulur. Buketin hemen altında bir çapa
(gemi demiri) yer alır ki denizciliğin sembolüdür.
Arma göbeğindeki kalkanın hemen alt yanın da dik duran bir borazan
mızıka takımını; onun altında çaprazlama duran tirkeş (ok kuburu,
sadak) ile meşale de gece donanmalarını ve ok müsabakalarını hatırlatır.
Armanın alt tarafını boydan boya süsleyen inci defne yaprakları,
çiçek motifleri arasından beş tane madalya sarkar. Bu madalyaların
isimleri şöyledir: İmtiyaz nişanı, Mecidi nişanı, İftihar nişanı,
Osmanlı nişanı ve Şefkat nişanı
